Phường Trần Nguyên Hãn là phường nội thành của thành phố Bắc Giang, Có diện tích tự nhiên 86,74 ha, dân số 13.500 nhân khẩu với 3.200 hộ gia đình được phân bố ở 13 tổ dân phố. Đảng bộ phường có 18 chi bộ với gần 800 đảng viên (trong đó có 13 chi bộ TDP, 3 chi bộ trường học, 1 chi bộ Công an, 1 chi bộ Y tế). Kinh tế địa phương tiếp tục có bước phát triển khá, doanh thu về TMDV, giá trị sản xuất CN - TTCN hàng năm đều tăng, thu ngân sách nhà nước hàng năm đều hoàn thành và hoàn thành vượt mức chỉ tiêu kế hoạch giao. Hạ tầng đô thị được tập trung đầu tư xây dựng, nâng cấp, bộ mặt đô thị có nhiều thay đổi. Các lĩnh vực y tế, giáo dục, văn hoá xã hội tiến bộ rõ nét, phường đạt tiêu chuẩn phường văn minh đô thị, tỷ lệ hộ nghèo thấp toàn phường còn 01 hộ nghèo và 10 hộ cận nghèo, giải quyết lao động việc làm hàng năm đạt chỉ tiêu đề ra; An ninh- quốc phòng được giữ vững, trật tự an toàn xã hội ổn định. Nhân dân yên tâm tư tưởng, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, quy định của địa phương.

Ban Chỉ đạo thực hiện quy chế dân chủ cơ sở phường hiện nay gồm 15 đồng chí do đồng chí Bí thư Đảng ủy làm trưởng ban, đồng chí Phó Bí thư Thường trực Đảng uỷ và đồng chí Chủ tịch UBND làm phó ban, Chủ tịch UBMTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội, các cán bộ công chức liên quan là thành viên. Được sự chỉ đạo của BCĐ thành phố và sự hướng dẫn trực tiếp của Ban dân vận Thành ủy, Ban chỉ đạo phường đã duy trì thực hiện tốt Quy chế làm việc của Ban chỉ đạo, hằng năm đều ban hành chương trình công tác, kế hoạch kiểm tra thực hiện QCDC, ban hành các văn bản chỉ đạo, tăng cường thực hiện về QCDC trên địa bàn. Chất lượng hoạt động của BCĐ và các thành viên trong BCĐ thực hiện QCDC hoạt động khá tốt các nội dung theo kế hoạch đã đề ra. BCĐ điều chỉnh phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên phụ trách các lĩnh vực và ở các tổ dân phố, thường xuyên sâu sát cơ sở, nắm bắt và phản ánh kịp thời với lãnh đạo để có biện pháp chỉ đạo, xử lý kịp thời không để xảy ra vi phạm QCDC. Thường trực BCĐ luôn chủ động tham mưu cho BCĐ sơ kết, tổng kết các văn bản chỉ đạo của các cấp liên quan đến việc thực hiện QCDC ở cơ sở kịp thời, đồng thời đề ra phương hướng nhiệm vụ cho thời gian tiếp theo. Hoạt động của Ban Chỉ đạo có những đổi mới, nhất là trong công tác tuyên truyền, kiểm tra. Nhận thức về dân chủ và thực hành dân chủ của Đảng ủy, UBND, MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội, người đứng đầu đơn vị, cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và nhân có nhiều chuyển biến.

Đối với cấp phường phải thực hiện 2 trong 3 loại hình đó là thực hiện quy chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn và thực hiện dân chủ trong hoạt động cơ quan hành chính nhà nước, trong đơn vị sự nghiệp công lập. Kết quả thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở cả 2 loại hình trên địa bàn phường đều có nhiều tiến bộ, đi vào chiều sâu, Dân chủ đại diện được phát huy, dân chủ trực tiếp được mở rộng; phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” được cụ thể hóa trên nhiều lĩnh vực nhất là xây dựng đường ngõ xóm và thực hiện nếp sống văn minh người dân đô thị.

Đặc biệt là Đảng ủy, Ban chỉ đạo phường đã triển khai thực hiện QCDC ở cơ sở gắn với tiến hành đại hội chi bộ, đảng bộ phường theo tinh thần Chỉ thị số 35-CT/TW, qua đó 100% các chi bộ và Đảng bộ phường tổ chức thành công đại hội nhiệm kỳ, đảm bảo đúng quy trình quy định, hướng dẫn của các cấp, bầu được đủ cấp ủy chi bộ, Ban chấp hành đảng bộ theo đúng định hướng. Thực hiện QCDC ở cơ sở gắn với thực hiện cuộc bầu cử Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, trên địa bàn phường, qua đó đã thực hiện tốt việc tổ chức cuộc bầu cử, vừa đảm bảo công tác phòng chống dịch covid vừa đảm bảo thực hiện bầu cử đúng luật, đúng quy định đạt kết quả tốt, bầu đủ số lượng đại biểu Quốc hội, HĐND các cấp và đặc biệt là bầu đủ đại biểu HĐND phường.

Cơ quan phường thực hiện Nghị quyết số 39-NQ/TW, ngày 17-4-2015 của Bộ Chính trị (khóa XI) về “Tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức”; Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25-10-2017 của BCH Trung ương Đảng (khóa XII) về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Việc bố trí các chức danh của cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể, cán bộ không chuyên trách được sắp xếp theo vị trí việc làm bảo đảm đúng nguyên tắc, dân chủ, công khai, minh bạch, thực hiện cán bộ không chuyên trách kiêm nhiệm các chức vụ phù hợp.

Ban chỉ đạo thực hiện QCDC phường đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo gắn việc thực hiện QCDC ở cơ sở với các nhiệm vụ chính trị của địa phương. Từ đó đã tạo nhiều chuyển biến tích cực về ý thức trách nhiệm, tinh thần, thái độ phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức với nhiều giải pháp hiệu quả, mô hình hay, cách làm sáng tạo phát huy cao độ vai trò lãnh đạo của cấp ủy Đảng, huy động sự tham gia tích cực của cả hệ thống chính trị, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan. Việc thực hiện tốt Quy chế dân chủ trong cơ quan, đơn vị đã góp phần giữ gìn sự đoàn kết nội bộ, đổi mới tác phong, lề lối làm việc của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong cơ quan, đơn vị. Góp phần quan trọng trong thực hiện thành công các nhiệm vụ chính trị địa phương.

Qua quá trình hoạt động của Ban chỉ đạo tại địa phương, nhận thấy:

- Về ưu điểm: Đảng ủy phường, cấp ủy các chi bộ trực thuộc đã chỉ đạo, quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc Quy chế dân chủ theo sự chỉ đạo, hướng dẫn của BCĐ thành phố và Ban dân vận Thành ủy. Ban Chỉ đạo thực hiện QCDC phường chủ động tham mưu cấp uỷ, chính quyền duy trì, tổ chức thực hiện Dân chủ ở cơ sở trong các loại hình theo các quy định nên đã phát huy dân chủ, quyền làm chủ của cán bộ, công chức, người lao động và nhân dân theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”.

Qua việc thực hiện QCDC đã phát huy quyền làm chủ của nhân dân, tác động tích cực đến việc đổi mới phương thức hoạt động của hệ thống chính trị, tạo sự thống nhất cao trong lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ, sự điều hành của chính quyền, nhất là từ phường tới các tổ dân phố theo hướng dân chủ, công khai và tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân, qua đó làm chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, phong cách của cán bộ, đảng viên và nhân dân trong việc thực hiện QCDC ở cơ sở, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng ở địa phương.

Công tác dân vận của chính quyền được quan tâm, tập trung cải cách hành chính, giải quyết đơn thư KN- TC theo thẩm quyền, thực hiện công khai, dân chủ theo quy định; nâng cao trách nhiệm, tác phong tinh thần phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ công chức.

- Về hạn chế, khó khăn: Do hoạt động kiêm nhiệm, vừa phải thực hiện nhiệm vụ chuyên môn vừa thực hiện nhiệm vụ của Ban chỉ đạo nên một số thành viên Ban Chỉ đạo hoạt động chưa thường xuyên. Các thành viên Ban chỉ đạo chưa dành nhiều thời gian sâu sát tổ dân phố được phân công phụ trách.

Vai trò, trách nhiệm của một số cấp uỷ chi bộ, chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể ở tổ dân phố vẫn chưa phát huy đúng mức; một số ít chưa nhận thức đầy đủ các quan điểm và tư tưởng chỉ đạo, vai trò, tầm quan trọng, ý nghĩa cũng như tính cấp bách, lâu dài của vấn đề dân chủ; do đó công tác triển khai, tuyên truyền và thực hiện có có lúc chưa đồng bộ.

Việc xây dựng chương trình, thời lượng phát thanh trên các phương tiện thông tin đại chúng, các chuyên đề dành cho Quy chế dân chủ còn hạn chế

Một bộ phận nhân dân chưa nhận thức đầy đủ về quyền làm chủ của mình nên còn hạn chế trong việc thực hiện.

- Nguyên nhân:

Một số cấp uỷ chi bộ, tổ dân phố, Mặt trận và đoàn thể ở tổ dân phố còn chưa quan tâm trong việc lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện QCDC; một số do khối lượng công việc nhiều, trình độ, năng lực của cán bộ ở tổ dân phố

Chế độ phụ cấp cho Ban thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư cộng đồng không có, kinh phí hỗ trợ mỗi năm còn hạn chế nên việc lựa chọn người có trình độ, năng lực, công tâm, không ngại khó, không ngại va chạm, dành nhiều thời gian cho hoạt động TTND, GSĐTCĐ gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng một phần đến chất lượng và hiệu quả hoạt động của Ban thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư cộng đồng.

Một bộ phận nhân dân một phần trình độ hiểu biết pháp luật nói chung và pháp luật về dân chủ nói riêng còn hạn chế, một phần có tâm lý ngại tham gia ý kiến, kiến nghị, đặc biệt là những công việc mang tính chất cộng đồng nên cũng ảnh hưởng đến kết quả thực hiện dân chủ ở cơ sở.

- Từ hoạt động của BCĐ tại địa phương, rút ra một số bài học kinh nghiệm:

Cần phát huy tốt vai trò lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, điều hành của chính quyền, vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; chăm lo xây dựng các tổ chức trong hệ thống chính trị các cấp trong sạch, vững mạnh; đổi mới mạnh mẽ hơn nội dung, phương thức hoạt động, phát huy rộng rãi dân chủ trong từng cấp ủy Đảng, tổ chức đảng làm nhân tố cho việc mở rộng dân chủ trong từng tổ chức, đoàn thể chính trị và toàn xã hội.

Bố trí nguồn kinh phí cho hoạt động của Ban chỉ đạo thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở. Có chương trình, kế hoạch cụ thể và làm tốt công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện những vấn đề phát sinh phức tạp ở cơ sở để tham mưu cho cấp ủy Đảng chỉ đạo giải quyết kịp thời; nhất là những mâu thuẫn, bất đồng trong nội bộ nhân dân; những biểu hiện nhũng nhiễu, gây phiền hà, vi phạm quyền làm chủ của nhân dân, gây mất đoàn kết trong nội bộ nhân dân.

Thường xuyên kiện toàn và nâng cao chất lượng hoạt động của Ban thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư cộng đồng để tăng cường phát huy vai trò dân chủ ở cơ sở. Tăng cường kiểm tra việc công khai minh bạch các nguồn thu, các loại quỹ, các khoản chi tiêu tại các tổ dân phố để nhân dân cùng nắm bắt và bàn bạc việc chi tiêu, đảm bảo dân chủ, khách quan.

Ban Chỉ đạo QCDC phường phải phân công nhiệm vụ cụ thể cho thành viên và gắn trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị với việc tuyên truyền, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát.

*Kiến nghị, đề xuất:

Có quy định cụ thể để có phụ cấp cho cán bộ Ban thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư cộng đồng.